Hogedrukgebieden weer even aan zet, maar voorlopig nog vrij veel water onderweg in de rivieren
Het wat wisselvallige weer dat de waterstanden in de rivieren de afgelopen weken naar ongeveer gemiddelde niveaus heeft gebracht, gaat deze week over in een droger weertype Maar niet nadat er eerst nog veel regen valt in Centraal-Europa, veroorzaakt door een klein lagedrukgebied. De actieve regenzone blijft net buiten de Nederlandse grens, maar vooral de Rijn gaat hiervan profiteren en ook de Maas krijgt er wat van mee. In het waterbericht leest u de details.
Water van de Week
Zeer veel regen net buiten de Nederlandse grens
De eerste dagen van de afgelopen week passeerde een lagedrukgebied met nog aardig wat regen, daarna kreeg een hogedrukgebied wat meer invloed op ons weer en de tweede helft van de week verliep grotendeels droog. Het werd even warm in de stroomgebieden en in Duitsland en Zwitserland werd de 30 graden op veel plaatsen gehaald. Inmiddels is de warme lucht verdreven, wat in Nederland vrij snel gebeurde met niet al te veel regen. Net over onze grens vertraagt dit front en ontstaat er boven Centraal-Europa een klein lagedrukgebiedje dat daar een aantal dagen voor veel regen kan zorgen.
Afgelopen nacht is al in het Franse deel van het stroomgebied van de Maas aardig wat regen gevallen en dit regengebied schuift nu wat verder op naar het oosten. In het zuiden van Duitsland en Zwitserland kan 50 tot 75 mm regen vallen en lokaal in de Middelgebergten loopt dat op tot 100 mm. Het lagedrukgebiedje blijft hier tot donderdag rondcirkelen en trekt pas donderdag weg naar het oosten. Het zou me niet verbazen als de neerslaghoeveelheden uiteindelijk nog wat verder oplopen, zoals e de laatste jaren vaak hebben gezien bij dit soort weersystemen. Terwijl zich boven Midden-Europa een waterballet afspeelt doen Nederland en een groot deel van België daar niet aan mee.
Ten westen van Ierland heeft zich namelijk een groot hogedrukgebied gevormd dat de komende dagen over Engeland en de Noordzee naar Scandinavië trekt en later nog verder naar het westen van Rusland. Dit zorgt in ons land voor een zo goed als droge week. Alleen op dinsdag kan er wat regen vallen als het Centraal-Europese lagedrukgebied wat naar het noorden beweegt. Ook in Centraal-Europa wordt het aan het eind van de week droog en dat blijft zo tot in het weekend. Wat er in de week na volgend weekend gebeurt is nu nog moeilijk te zeggen.
Mogelijk volgt er een nieuw hogedrukgebied en houdt het droge weer nog wat langer aan, maar er is ook een scenario mogelijk dat lagedrukgebieden van de Atlantische Oceaan verder opdringen en vanaf ongeveer dinsdag 30/9 voor een overgang naar een weersituatie met opnieuw regen inzetten. Mijn inschatting nu is dat het waarschijnlijk het natte scenario wordt en dat rond de maandwissel een nieuwe natte periode inzet.
Rijn daalt tot iets onder 8 m NAP, daarna stijgend naar ruim boven 9 m NAP.
De Rijn begon de week nog met een stand iets boven het langjarig gemiddelde, maar doordat het in een groot deel van het stroomgebied al wat langer weinig geregend had, daalde de stand de hele week met zo’n 7 tot 10 cm per dag, de laatste dagen iets sneller. Inmiddels is de stand uitgekomen op 8,1 m NAP en is de afvoer gedaald tot iets onder de 1.500 m3/s. dat is iets onder het gemiddelde voor deze tijd van het jaar, maar in de recente jaren daalde de afvoer in deze tijd van het jaar ook wel eens tot ca 800 m3/s, dus is er van een lage afvoer nog zeker geen sprake.
Dat gaat de komende tijd ook niet veranderen, want ook al daalt de afvoer de komende dagen nog ca 150 tot 200 m3/s en de stand naar ca 7,9 m NAP, er is veel extra water onderweg. Voor een deel valt dat vandaag al, maar het meeste moet nog komen en pas vanaf donderdag wordt het droog in Centraal-Europa. Vooral de Bovenrijn, Necker, Main en Moezel gaan door de vele regen flink stijgen. Ten noorden van de lijn Luxemburg-Frankfurt valt bijna geen regen en beken die hier ontspringen zoals de Sieg, Ruhr en Lippe krijgen vrijwel geen extra water te verwerken.
Op grond van de neerslaghoeveelheden verwacht ik dat de stand kan stijgen tot rond 9,5 m NAP over één week. Voor de stijging begint daalt de stand nog ca 20 cm tot 7,9 m NAP op dinsdag 23/9 (afvoer ca 1.300 m3/s) om daarna eerst langzaam te stijgen naar ca 8,3 m NAP (afvoer 1.500 m3/s) op 26/9 en de dagen daarna met ca 50 cm per dag naar ca 9,5 m NAP op zondag 28 en maandag 29 september. Omdat de meeste regen nog moet vallen kan het ook nog wel 25 cm meer of minder zijn. De afvoer stijgt dan naar bijna 2.500 m3/s en dat is voor de tijd van het jaar zelfs een vrij hoge afvoer.
Gewoonlijk bereikt de Rijn in deze tijd van het jaar namelijk zijn laagste stand en het gebeurt niet vaak dat de stand in deze tijd wat hoger is. Door deze hoge stand en de hoge stand die we eerder deze maand al hadden, wordt september de eerste maand sinds januari met een bovengemiddelde maandafvoer. We hebben er dus lang op moeten wachten voordat de waterstand zich weer wat herstelde. Volgende week ga ik in de rubriek Water Inzicht wat dieper in op langere perioden van laagwater en laat ik ook zien of dit jaar daarin bijzonder was.
Na de piek van het klein hoogwatergolfje gaat de waterstand vanaf 29/9 weer dalen. Omdat het dan al een paar dagen droog is in het stroomgebied, zal de daling voortduren tot de eerste dagen van oktober en dan zal de stand weer tot onder de 9 m NAP zijn gezakt. De kans is groot dat de stand vanaf dat moment waarschijnlijk niet verder daalt omdat het mogelijk weer gaat regenen begin oktober. Voorlopig is dat echter nog niet zeker en kunnen we ons eerst voorbereiden op de eerste wat grotere golf water van het komende winterhalfjaar.
Maas ontvangt wel wat extra water, maar geen grotere stijging
De Maasafvoer bedroeg aan het begin van de weke nog bijna 100 m3/s, maar is door het droge weer van de afgelopen weke gedaald naar ca 50 m3/s. Vannacht is er in het Franse dele van het stroomgebied wel aardig wat regen gevallen, maar dat levert meestal geen sterke stijging op. Dit wat is ook zo’n 3 tot 4 dagen onderweg en verdeeld zich dan wat meer over de tijd, zodat het geen duidelijke piek oplevert. Vooral dinsdag en woensdag kan er wel aardig wat regen vallen in de Ardennen en dat kan bij Maastricht voor een lichte stijging zorgen tot tussen de 100 en 150 m3/s. Mogelijk nog wat hoger als het lagedrukgebied zich nog wat noordelijker kan uitbreiden en langer blijft hangen.
Vanaf donderdag trekt de regenzone weg en dan gaat ook de afvoer weer dalen. In het weekend verwacht ik dan een afvoer rond 75 m3/s en in het begin van de week na het weekend rond 60 m3/s. Of de daling daarna nog wat verder doorzet is afhankelijk van de neerslag die mogelijk alweer vanaf de eerste dagen van oktober gaat vallen. Dat zou rond die tijd weer voor een stijging kunnen zorgen, maar dit is nog niet zeker en misschien houdt het droge weer nog wel wat langer aan, dus een daling tot onder 50 m3/s is ook nog mogelijk rond die tijd.