dinsdag 2 januari 2018
Vannacht, morgen en vooral vrijdag veel neerslag
De depressietrein vanaf de Atlantische Oceaan draait op volle toeren en het is een komen en gaan van neerslaggebieden. Gistermiddag passeerde een regengebied over beide stroomgebieden, komende avond passeert de volgende en in de nacht en ochtend van woensdag alweer een. Deze laatste is flink actief en blijft wat langer hangen boven Zuid Duitsland, zodat daar veel regen kan vallen. Het regengebied van woensdagochtend is gekoppeld aan een stormdepressie die op de Noordzee gedurende de woensdag langs de Nederlandse kust voor een Westerstorm kan zorgen.
Het regengebied van vrijdag waar ik in mijn vorige verwachting over sprak dient zich nu al wat eerder aan. Op donderdagochtend beweegt het vanuit Zuid Frankrijk naar het noorden en komt dan later op de donderdag al in Noord Frankijk en de Ardennen aan. Op vrijdag is het al weer naar het zuidoosten vertrokken, maar in Zuid Duitsland blijft het nog lang regenen.
Op vrijdag en zaterdag passeert nogmaals een minder actief regengebied vanuit het zuiden. Op zaterdag draait de wind in Belgie en Nederland dan al naar het oosten en kan er bij een dalende temperatuur in de Middelgebergten weer wat sneeuw gaan vallen. Dat luidt een periode in met koeler weer en veel minder neerslag. De aanvoer van water naar de rivieren zal na zaterdag ook weer afnemen, wat betekent dat de Maas bij Borgharen in de loop van het weekend haar hoogste stand zal bereiken en de Rijn in het midden van de volgende week.
Vanwege de vele neerslag die al gevallen is en die nog gaat vallen zullen de rivieren de hele week verder blijven stijgen.
Stijging Rijn is begonnen
De Rijn is sinds gistermiddag gaan stijgen en die stijging verloopt sneller dan ik had verwacht. De Noordduitse zijrivieren van de Rijn zijn ook flink gestegen en dat zorgt bij Lobith voor enkele decimeters extra stijging. De 11 meter bij Lobith werd vanmorgen vroeg al gepasseerd en aan het eind van de middag wordt de 11,5 m gepasseerd. Later vanavond neemt de stijgsnelheid weer wat af en woensdagmorgen in de loop van de ochtend wordt de 12 meter gepasseerd.
Op grond van het water dat zich nu in de rivieren bevindt is een verdere stijging tot 12,75 m mogelijk. Er gaat echter nog heel wat neerslag vallen de komende dagen en daarom zal de stand zeker verder gaan stijgen. Woensdag stijgt de waterstand bij Lobith maar langzaam verder, maar donderdag zal het weer wat sneller gaan en ik verwacht dat in de nacht van donderdag naar vrijdag de 13 m gepasseerd wordt. Op grond van de neerslagverwachting voor woensdag en donderdag is een verdere stijging tot 14 m op zondag waarschijnlijk.
Vervolgens is er een grote kans dat de stand nog verder zal stijgen. Op grond van de neerslag die voor woensdag t/m vrijdag in Zuid Duitsland wordt verwacht, gaan de waterbeheerders er daar vanuit dat de stand in de Bovenrijn op een niveau komt dat gemiddeld maar eens in de 10 jaar wordt bereikt. Dat is echter niet 1 op 1 door te vertalen naar de situatie in Nederland. Voor de waterstanden in Nederland is het namelijk vooral ook van belang wat de Moezel doet. Als deze ook zo extreem hoog wordt, dan is een waterstand tot 15 m bij Lobith op dinsdag of woensdag zeker mogelijk. Het ziet er in de laatse neerslagverwachtingen echter naar uit dat het stroomgebied van de Moezel op donderdag en vrijdag de dans enigszins ontspringt. In dat geval is een stand rond de 14,5 m bij Lobith waarschijnlijker, maar meer zekerheid daarover is pas te geven als de neerslag gevallen is.
Samengevat verwacht ik bij Lobith de volgende waterstanden: woensdagmorgen 12 meter +NAP, donderdagavond of -nacht 13 meter, zondag 14 meter en de piek op dinsdag of woensdag van de volgende week van 14,5 of misschien 15 meter.
Maas stijgt vandaag maar weinig
De Maasafvoer is sinds gisteren maar weinig gestegen en beweegt zich bij Borgharen nog altijd rond de 1150 m3/s. De meeste neerslag viel in de zuidelijke Ardennen (tot 3 cm) en de Semois, Lesse en Chiers stegen vandaag langzaam verder. In de Noordelijke Ardennen viel maar 1,5 en dat leverde maar een beperkte stijging op van de Ourthe en haar zijrivieren. Op grond van het water dat nu onderweg is, zal de afvoer bij Borgharen vandaag nog wat verder stijgen naar ca 1200 - 1250 m3/s. Maar de 1500 waar ik gisteren over sprak zit er vandaag niet in.
Morgen is daar meer kans op. Vooral de regenzone die woensdagochtend passeert kan ook tegen de noordzijde van de Ardennen 2 tot 3 cm regen brengen en samen met neerslag die later op woensdag uit enkele buien valt, kan dat voldoende water opleveren voor een stijging naar 1500 m3/s aan het eind van de woensdag of begin van de donderdag.
Het is vervolgens afwachten wat het neerslaggebied op donderdagmiddag doet. Zoals het er nu naar uitziet, gaat dat in de Ardennen niet heel veel regen brengen. 2 tot 3 cm is nog wel mogelijk een een verdere stijging naar 1750 m3/s is dan mogelijk. Deze piek passeert dan waarschijnlijk op zaterdag bij Borgharen en als er ook op zaterdag ook nog wat regen valt, kan het hoogste punt ook op zondag passeren.
De 2000 m3/s of meer, waar ik eerder over sprak lijkt er nu niet in te zitten. Daarvoor is er in de Ardennen nog een dag met erg veel neerslag nodig, 5 cm of meer. Zoals het er nu naar uitziet zit dat er niet in, maar de weermodellen zij nog steeds in beweging en iedere run ziet het er weer wat anders uit. Op dit moment is de kans op 2000 m3/s echter klein.
Morgen westerstorm en hoge watersstanden vanwege springvloed
Morgen, woensdag, passeert een kleine stormdepressie over de zuidelijke Noordzee. Behalve de regen en buien die dit lage drukgebied met zich meebrengt, zorgt het ook voor hoog water langs de kust. Dit hoge water valt vrijwel samen met springtij, het is namelijk vandaag volle maan en het springtij is dan doorgaans ca 2 dagen later. Deze combinatie zorgt er voor dat de waterstanden ca 1,25 - 1,5 m verhoogd zijn langs de hele kust. Dit betekent dat het strand geheel zal overstromen en het water op veel plaatsen tot aan de duinvoet komt te staan.
Het zal er om spannen of de Maeslandkering dicht gaat in de Nieuwe Waterweg. De regel is dat dit bij 3 m +NAP gebeurt, maar als er 7 jaar of meer geen sluiting is geweest, dan wordt dit niveau verlaagd naar 2,6 m. Zo kan er ook onder extreme omstandigheden bekeken worden of de kering zijn werk goed doet. Morgenmiddag wordt in de Nieuwe Waterweg een stand verwacht van ca 2,5 m; net iets te laag dus. Maar als het peil iets hoger uitpakt, dan zal de kering wel enige tijd sluiten.
Omdat de rivierafvoer op dit moment ook al flink hoog is, gaan de waterstanden in het Benedenrivierengebied, of de kering nu sluit of niet, toch al flink omhoog. Vanuit de Rijn wordt ca 4000 m3/s aangevoerd en vanuit de Maas 1000 m3/s. vanwege de storm op zee zal er enige tijd niet gespuid kunnen worden via de Haringvlietdam en gedurende die tijd moet het aangevoerde water in het Haringvliet en Hollands Diep geborgen worden. Dat zorgt daar ook voor waterstanden die 1 meter hoger zijn dan normaal.
Ook wat verder bovenstrooms in de Nieuwe Merwede zorgt de combinatie van storm op zee en hoge rivierafvoer voor extra hoge standen. Bij Werkendam gaat de waterstand naar boven de 2 meter en dat betekent dat de Noordwaard in zal gaan stromen vanuit de Merwede. De Noordwaard is het noordelijke deel van de Biesbosch en die is enkele jaren terug in het kader van Ruimte voor de Rivier ingericht als gebied waar extra rivierwater doorheen kan stromen. Als de waterstand in de Merwede hoger wordt dan 2 meter +NAP stroomt het rivierwater via 4 overlaten de Noordwaard in. Het ziet er naar uit dat dit morgenmiddag gedurende enige uren zal gebeuren. Nog wat verder stroomopwaarts zal ook de kade langs het Munnikenland ( ook Ruimte voor de Rivier) voor het eerst gaan overstromen. Slot Loevestein is dan alleen nog bereikbaar via de dijk langs de afgedamde Maas. Er stromen dus veel gebieden onder in het Benedenrivierengebied. Als de storm later in de middag weer gaat liggen, stopt het instromen weer. De overstromingsgebieden fungeren dit keer dus vooral als Ruimte voor de Storm en wat minder als Ruimte voor de Rivier.
Morgen in de loop van de dag volgt een nieuw bericht