Grote kans op hoogwater, vooral in de Rijn
De kansen op flinke hoogwatergolven nemen steeds meer toe. In mijn bericht van afgelopen donderdag verwachtte ik voor de Rijn al een mogelijke stand tussen 12,5 en 13,5 m (NAP), maar met al de regen die voor deze week wordt verwacht, behoort ook een stand van 14 m of nog hoger nu tot de mogelijkheden. Dat betekent dat grote delen van de uiterwaarden gaan overstromen. Ook de Maas gaat verder stijgen en daar is een afvoer van meer dan 1250 m³ per seconde mogelijk. In het water bericht leest u de details.
De rubriek water in zicht ontbreekt deze week.
Water van de week.
Intensieve regenzones breiden zich uit centraal Europa.
Al wekenlang bepalen lagedrukgebieden het weer in onze omgeving en trekken er steeds opnieuw regenzones over. De luchtstroming is vooral zuidwestelijk en daardoor valt de meeste regen in de kustgebieden. Ze viel de afgelopen 10 dagen in Noord Holland op sommige plekken al meer dan 160 mm regen gevallen en ook langs de Franse en Belgische kust zijn er zeer natte plekken met lokaal al meer dan 200 mm neerslag in de afgelopen 10 dagen. Dergelijke hoeveelheden betekenen dat er vaak veel overlast is.
Verder landinwaarts zijn de neerslaggebieden tot nu toe minder actief geweest; dat wil niet zeggen dat het er droog was, maar extreme hoeveelheden neerslag bleven tot nu toe uit. De komende dagen gaat dat veranderen, als de luchtstroming meer westelijk wordt en vanaf het midden van de Atlantische oceaan een zogenaamde atmosferische rivier tot ontwikkeling komt.
Deze snelle en zeer vochtige luchtstroming op wat grotere hoogte kan grote hoeveelheden regen aanvoeren, die zich de komende week tot verder over het continent uit kunnen breiden. Vooral in De Alpen, de Jura, het Zwarte woud en de Vogezen kunnen grote hoeveelheden neerslag vallen, tot lokaal 150 mm in een week tijd. Onder de temperatuur de eerste dagen ook flink gaat stijgen en de dooigrens hogerop komt te liggen, zal het sneeuwdek boven de 1500 m in de Alpen ook tot smelten komen.
Regen en smeltwater samen leveren een grote hoeveelheid water op, die in de Bovenrijn een grote hoogwatergolf tot ontwikkeling zal laten komen. Verder naar het noorden in Duitsland wordt het niet zo nat als zuidelijker in het stroomgebied maar al met al kan het voldoende water opleveren om ook de rivieren die daar ontspringen aan te laten zwellen. Samen levert dit een flinke hoogwatergolf op die in de week na volgend weekend Nederland zal bereiken.
Het stroomgebied van de Maas valt buiten de zone met de meest extreme neerslag, maar kan toch voldoende water ontvangen voor een verdere stijging bovenop de al relatief hoge waarden van de afgelopen dagen.
Vandaag is het grotendeels droog in de stroomgebieden, maar dat is de stilte voor de storm. Deze wordt in gang gezet door een lagedrukgebied dan nu nog ten westen van Ierland ligt en zich morgen snel via het midden van Engeland in de richting van Denemarken verplaatst. Het bijbehorende regengebied trekt maandag over de stroomgebieden en zal overal zo'n 10 tot 15 mm regen achterlaten.
In het zuidelijk deel van het Rijnstroomgebied is de neerslag intensiever en valt al zo'n 20 tot 30 mm. Op dinsdag blijft dit regengebied hangen tegen de Alpen en valt er in het noorden van Zwitserland en Zuid Duitsland een vrij extreme hoeveelheid van zo'n 40 tot 60 mm neerslag. Omdat de temperatuur tot op grote hoogte boven nul ligt zal hiermee ook de sneeuw smelten die de afgelopen dagen tegen de noordkant van de Alpen is gevallen.
In Midden Duitsland in het stroomgebied van de Maas valt op dinsdag wel neerslag, maar niet zoveel. Op woensdag nemen de neerslaghoeveelheden overal wat af. Op donderdag bereikt echter een nieuw regengebied Europa en de meeste neerslag lijkt dan te gaan vallen in Midden Duitsland, het noorden van Frankrijk en de Ardennen. Vooral deze neerslag moeten we in de gaten houden.
In mijn eerdere verwachting van afgelopen vrijdag meldde ik nog dat het vanaf de 16e november droger zou worden; maar inmiddels ziet het er anders heel uit en kan er op 16 en 17 november juist veel regen vallen. Het is een patroon wat we de afgelopen weken vaker hebben gezien. De weermodellen hinten er dan op dat het na een natte week droger gaat worden onder invloed van zich uitbreidende hogedruk.
In veel van mijn weekverwachtingen schreef ik dan ook dat de kans groot was dat er na nog een natte week een drogere periode aan zou breken maar tot nu toe kwam dit steeds niet uit en bleef het nat. Het laat zien dat verwachtingen voor meer dan een week vooruit toch werd een korreltje zout genomen moeten worden.
Nu zijn er weermodellen voor de periode na 17 november er trouwens wel over eens dat het vrij nat blijft, sowieso erop 18 en 19 november opnieuw aardig wat regen kunnen vallen en op 20 en 21 november wordt weer veel neerslag verwacht in Zwitserland en Zuid Duitsland. Zoals hierboven al gezegd zijn deze verwachtingen nog niet betrouwbaar, maar het laat zien dat de natte periode waarschijnlijk nog niet voorbij is en dat de kans op een langdurigere periode met hoogwater groot is.
Rijn stijgt sterk vanaf 15/11 tot mogelijk meer dan 14 m rond 20 /11
De afgelopen week viel er regelmatig regen in de stroomgebieden, maar de hoeveelheden bleven beperkt. De waterstand in de Rijn bleef daarom stabiel op een waarde net onder de 10 m (NAP). De komende 3 dagen verandert daar nog weinig aan. Vanaf 15 november arriveert dan het eerste water van de neerslag die maandag 13 en dinsdag 14 november in Midden Duitsland gaat vallen. Samen met het eerste water uit het zuiden van Duitsland verwacht ik dat de stand op 18 november tot ongeveer 12 m kan zijn gestegen.
De dagen daarna wordt het spannend wat er gaat gebeuren. Als er inderdaad op 16 en 17 november in Midden Duitsland veel regen gaat vallen, dan valt het water dat dit in de Midden-Duitse rivieren oplevert, samen met het vele water dat rond 14 en 15 november vanuit Zuid Duitsland onderweg is gegaan.
oor de Bovenrijn bij Mainz wordt een afvoer verwacht tussen de 4000 en 4500 m³ per seconde. Iets verder stroomafwaarts bij Koblenz voegt de Moezel zich daarbij en afhankelijk van de regenval op 16 en 17 november kan de afvoer daar oplopen tot tussen de 1500 en 2000 m³ per seconde. Samen met andere midden Duitse zijrivieren zoals de lLahn, Sieg en Ruhr kan de afvoer verder stroomafwaarts oplopen tot tussen de 6000 en 7000 m³ per seconde.
Bij Lobith aangekomen betekent dit een waterstand tussen de 13,5 en 14,2 m NAP. De hoogste stand verwacht ik tussen 20 en 22 november. Deze verwachting is nog lang niet zeker omdat de regen nog moet vallen en het gaat nu zelfs om twee regengebieden: een eerste op 13 en 14 november die we vrijwel zeker is maar nog een tweede op 16 en 17 november die nog heel anders kan uitpakken. Het blijft daarom nog even afwachten of de waterstand echt zo hoog gaat komen.
Ook is nog niet duidelijk wat er na daarna gaat het gebeuren. Want ook na de regenval van 18 november wordt het waarschijnlijk nog niet droog in het stroomgebied en ook op wat langere termijn blijft de kans op hoge waterstanden daarom groot.
Maasafvoer stijgt In de loop van de week tot boven 1000 m³/s mogelijk tot 1250 m³/s
De Maasafvoer is al wekenlang aan de hoge kant en bij iedere regenperiode komt er weer een beetje bij. Zo bedroeg de afvoer in het begin van de week nog ongeveer 500 m³/s maar steeg ze door flink wat regen op 9 november verder tot ongeveer 750 m³/s op dit moment. Gisteren en vandaag is er niet veel regen gevallen in het stroomgebied en daarom zal de afvoer morgen wat dalen tot rond 650 m³/s.
Niet veel verder, want nieuwe regenval is in aantocht. In de loop van maandag en ook op dinsdag wordt zo'n 20 tot 25 mm regen verwacht in de Ardennen net als in de afgelopen dagen valt de meeste neerslag in eerste instantie aan de zuidkant van de Ardennen. Vanaf dinsdag 14 november gaat de afvoer bij Maastricht weer stijgen, maar ik verwacht geen snelle stijging. Op 16 november komt de afvoer dan uit tussen de 750 en 850 m³/s.
16 november wordt dan een spannende dag want volgens de huidige verwachting ligt er dan een regenzone langdurig boven de Ardennen en het noorden van Frankrijk. Er kan zo'n 25 tot 30 mm regen vallen. Als dat inderdaad uitkomt dan kan de afvoer verder gaan stijgen en zal op 17 november die 1000 m³/s gepasseerd worden. Afhankelijk van de neerslag zal dan op 18 of 19 november een hoogste afvoer bereikt worden van mogelijk 1250 m³ per seconde.
Ook de dagen daarna staat er nog regen op het programma en Het is Daarom mogelijk dat afvoer later nog wat verder zal stijgen. Maar op dit moment is het nog erg onzeker en laten we eerst maar eens afwachten wat er op 18 en 19 november aan neerslag gaat vallen. Tegen die tijd weten we meer over wat er daarna gaat gebeuren.
Vanwege de kans op hoogwater zal ik de komende tijd vaker een bericht schrijven. Ik streef naar ongeveer eens per twee dagen. Mocht het echt tot een groot hoogwater komen, dan schrijf ik dagelijks een bericht.