Hoogwaterbericht 2 januari
Een dagje eerder dan aangekondigd een update over de huidige situatie en de verwachting voor de komende dagen.
Afgelopen nacht is het eerste regengebied over de stroomgebieden getrokken en dat heeft met zo'n 10 tot 20 mm al meteen een aardige hoeveelheid regen gebracht. Veel zijrivieren van de Rijn en Maas zijn meteen gaan stijgen. De rest van de dag volgen er nieuwe regenzones en valt er veel regen. In vergelijking met zondag is de verwachte hoeveelheid regen nog ongeveer hetzelfde. In veel middelgebergten gaat in totaal zo'n 50 tot 70 mm regen vallen; aan de zuidkant van de Ardennen loopt het misschien op tot iets meer 100 mm.
De meeste regen valt in twee dagen tijd en daarin verschilt deze regenperiode van die van voor de kerstdagen, toen er meerdere regengebieden overtrokken. Het wordt daarom een korte klap dit maal, waarvan we het einde nu al weer kunnen zien aankomen, want na de natte dagen wordt het vanaf 5 januari al weer droog en deze droge periode kan mogelijk wel een week of langer aanhouden.
De Rijn
Bij de Rijn doet de Moezel nu volop mee, terwijl de meer noordelijke zijrivieren die stroomafwaarts van Koblenz in de Rijn uitmonden waarschijnlijk wat minder hoog worden dan tijdens kerst. Ook de Boven-Rijn levert minder water dan vorige week omdat in het zuiden van het stroomgebied weinig neerslag gaat vallen.
Omdat vooral de Moezel nog wat meer water lijkt af te gaan voeren dan waar ik eerder vanuit ging, verwacht ik ook een iets hogere stand. Ik ga er nu vanuit dat een piek bij Lobith tussen 14,2 en 14,5 m (NAP) uit kan komen. De hoogste stand wordt dan mogelijk al op 7 januari bereikt.
Kenmerkend voor een golf die veel water uit de Moezel ontvangt is de snelle stijging die ook bij Lobith nog merkbaar zal zijn. Daarom kan de stand op 5 januari in een dag zo'n 1,5 m stijgen. Voordat de stijging begint, daalt de Rijn vandaag nog ongeveer 40 cm tot een stand net boven de 12 m op 3/1. Op 4 januari zet dan de stijging in en 5/1 wordt de dag met de snelste stijging, zodat op 6/1 in de ochtend al de 14 m wordt bereikt.
Daarna vertraagt de stijging om op 7 januari later op de dag, of op 8 januari, het hoogste punt te bereiken tussen de 14,2 en 14,5 m (NAP). De afvoer bedraagt dan ongeveer 7.000 tot 7.300 m3/s. In de loop van de 8e gaat het waterpeil al weer dalen. Die daling zal ook relatief snel verlopen omdat een geheel droge periode aanbreekt. Ook gaat het hogerop vriezen, wat de afstroom van water uit het stroomgebied ook wat vertraagt.
De Maas
Vandaag en morgen valt er erg veel regen in de Ardennen en dat zal een snelle stijging opleveren in de Maas. In totaal wordt zo'n 50 tot 70 mm regen verwacht en aan de zuidkant van de Ardennen tot 110 mm. Dat levert zeker een stijging op van 1000 m3/s extra water in de Maas, misschien nog wat meer.
De eerste regen is vannacht gevallen en de Maas is al wat gaan stijgen. Voor de stijging uit was de afvoer gezakt tot iets boven de 500 m3/s en vandaag al zal de afvoer tot boven de 1000 m3/s stijgen, om dan morgen verder te stijgen naar tussen de 1.500 en 1.750 m3/s.
De hoogste afvoer verwacht ik op 5 januari in de loop van de dag. Op 6 januari blijft de afvoer aanvankelijk nog vrij hoog, om in de loop van die dag te gaan dalen. Het lijkt dus een kenmerkend Maas-hoogwater te worden, met een snelle stijging en een piek die al snel bereikt wordt nadat het droog geworden is in het stroomgebied.
Vanwege de korte reactietijd moet de verwachting bij de Maas grotendeels gebaseerd worden op de neerslagverwachting en dat maakt het ook onzekerder hoe hoog de golf zal gaan worden. Bij de Rijn is een golf zo'n 3 tot 4 dagen onderweg en is een inschatting van de uiteindelijke hoogte bij Lobith ook nog goed te maken aan de hand van de afvoeren in de zijrivieren en de afvoer in de Rijn verder bovenstrooms. Bij de Maas is de looptijd vanuit veel zijrivieren veelal niet meer dan een halve dag en volgt het water snel op de regenval; de kans op verrassingen is daarom groter.