maandag 1 januari 2018
Weinig verandering ten opzichte van gisteren
In grote lijnen is de verwachting sinds gisteren niet veel gewijzigd. De komende 4 tot 5 dagen passeren nog enkele, soms flinke neerslaggebieden en die zorgen voor een verdere stijging van de waterstanden in de rivieren.
We hebben te maken met een klassieke hoogwatersituatie, waarbij er met een westelijke situatie vanaf de Atlantische Oceaan meerdere neerslagzones worden aangevoerd die de waterstanden in de Rijn en de Maas stapsgewijs verder opstuwen. Zo staan er tot het eind van de week nog 3 regenzones op het programma: vandaag passeert een klein lage drukgebied over de Ardennen met veel neerslag vooral aan de zuidzijde, op woensdag passeert dan een tweede grote regenzone die over het hele stroomgebied van noordwest naar zuidoost trekt en op vrijdag volgt voorlopig de laatste zone die meer van zuidwest naar noordoost overtrekt.
Op zich is het passeren van alleen neerslagzones nog niet voldoende voor een groot hoogwater. Een gemiddelde regenzone brengt namelijk zo'n 1 tot 3 cm neerslag en dat kan het stroomgebied altijd nog wel aardig bergen. Pas als een neerslagzone gaat vertragen en lange tijd stil blijft liggen, dan wordt het een ander verhaal. In zo'n situatie kan er dan wel 5 cm vallen of nog meer en die extra hoeveelheid zorgt er dan voor dat de waterstanden extra sterk stijgen. Het is nog de vraag of deze neerslagperiode zo'n situatie in petto heeft. Eerst leek de neerslagzone van woensdag zich te ontwikkelen tot zo'n extreme situatie, maar dat regengebied lijkt nu toch ook vrij snel naar het oosten weg te trekken. Ook het regengebied dat voor vrijdag wordt verwacht komt in iedere modelverwachting weer anders naar voren.
Het blijft dus afwachten hoe het zich precies ontwikkelt. Wel zijn de verwachtingen nog steeds eensgezind dat het vanaf het weekend droger wordt. Het einde van de hoogwatersituatie is dus al wel in zicht, al moet hij nog wel echt gaan beginnen.
Rijn begint vandaag aan zijn stijging
De Rijn is vandaag al iets hoger an gisteren vanwege de neerslag die in Nederland en in Noord Duitsland is gevallen. Later vandaag begint de stijging van het eerste water dat de neerslag van de afgelopen dagen naar de rivier heeft gevoerd. Morgen in de eloop van de ochtend wordt de 11 meter bereikt en op woensdag later op de dag verwacht ik dat de 12 meter in zicht komt, maar waarschijnlijk wordt die niet voor donderdagochtend overschreden.
Vanaf donderdag komt dan het water aan dat de komende dagen gaat vallen. Mijn eerdere verwachting blijft van kracht dat de stand dan vanaf donderdag verder stijgt. Op vrijdag kan dan de 13 meter bereikt worden en later in het weekend de 14 meter. Meer duidelijkheid over het moment waarop dat gebeurt, kan pas gegeven worden als de neerslag daadwerkelijk gevallen is. Ook of de waterstand net na het weekend nog verder stijgt naar 14,5 of 15 meter op dinsdag na het weekend is nu nog niet te zeggen. Daarvoor is nog te onduidelijk of de neerslagzones van woensdag en vrijdag de extreme hoeveleheid regen brengen die nodig is voor zo'n hoge stand.
Maas stijgt morgen verder
De afvoer in de Maas is gisteren nog wat verder gestegen en is bij Borgharen nu de 1100 m3/s gepasseerd. In de kleine stijging bevindt zich het water dat nog vanuit de zuidelijke Ardennen onderweg was en wat water dat bij de koufrontpassage van gisteravond nog in de rivier is terecht gekomen. Vandaag blijft de afvoer op dit niveau.
De komende nacht wordt het spannend wat er gaat gebueren. Een klein lage drukgebied beweegt over de Ardennen en dat brengt zo'n 2 cm neersslag. dat is voldoende om de afvoer morgen verder te laten stijgen naar ca 1300 m3/s. Maar zo'n lage drukgebiedje kan ook nog wel eens wat forser uitpakken. In dat geval kan ook de 1500 m3/s later morgen of woensdagochtend al bereikt worden.
Omdat het dinsdag na de passage van het lage drukgebied een drogere dag wordt, gaan de afvoeren op woensdag niet verder omhoog; misschien dalen ze zelfs iets. De regen van woensdag zorgt dan op donderdag weer voor een nieuwe stijging, waarbij mogelijk de 1750 m3/s bereikt kan worden. Donderdag verloopt dan weer wat droger, maar dat zal de waterstanden niet laten dalen.
Als dan tenslotte op vrijdag het laatste regengebied passeert is ook een verdere stijging mogelijk naar tussen de 1750 en 2000 m3/s. Maar voor die regenzone is het nu nog te onduidelijk wat er precies gebeurt. Als die zone zich ineens tot een extreme situatie ontwikkelt, is ook een hogere afvoer nog mogelijk. Voorlopig ziet het daar echter nog niet naar uit. Het is daarom regenzone voor regenzone afwachten wat er precies aan neerslag naar beneden komt.
Een volgend bericht volgt op 2 januari in de loop van de dag.