Waterstanden dalen nog even, maar nieuwe stijging in zicht
De periode met overvloedige regen van december en begin januari ging abrupt over in een droge en koude periode, waardoor de rivieren en meren in Nederland snel konden dalen. Alleen de grondwaterstanden zijn nog erg hoog en dat zal voorlopig zo blijven. Inmiddels is het weer opnieuw omgeslagen naar een periode met buien en op nog wat langere termijn volgt weer een westelijke stroming met meer regen. De waterstanden gaan dan weer stijgen. In het waterbericht leest u de details.
Vanwege familieomstandigheden is dit bericht een paar dagen later en ook wat korter dan u gewend bent.
water van de week
Weersituatie
Na een droge en koude week is het weer in Nederland en omstreken opnieuw omgeslagen. De noordoostelijke stroming die de koude lucht aanvoerde is gedraaid naar een noordwestelijke stroming, waarmee enkele dagen lang talrijke buien vanaf de noordelijke Atlantische Oceaan worden aangevoerd. Wat verder het binnenland in geven deze buien sneeuw en dit heeft in de middelgebergten van Duitsland en ook In de Ardennen gezorgd voor een sneeuwdek van zo'n 20 tot 30 cm. De buien drongen niet heel ver naar het zuiden door en in Zuid-Duitsland en de Vogezen is nauwelijks sneeuw gevallen, maar daar lag nog een klein sneeuwdek van enige tijd terug.
De komende dagen zijn er achtereenvolgens twee ontwikkelingen in het weer die belangrijk zijn voor de waterstanden In de Rijn en de Maas in de komende 10 dagen. Terwijl het in Nederland aardig koud is, ligt niet ver zuidelijk van ons de grens naar warmere lucht; ongeveer langs de lijn Luxemburg-Frankfurt. Morgen trekt een klein lagedrukgebied langs deze grens van west naar oost.
Het zorgt voor een opleving van de neerslagactiviteit: aan de noordkant van de grens gaat veel sneeuw vallen terwijl verder naar het zuiden de neerslag vooral als regen valt. Het gebied waar sneeuw valt strekt zich uit van het uiterste noorden van Frankrijk via de Belgische Ardennen, het uiterste zuiden van Limburg naar Sauerland in Duitsland. In de Ardennen en de Duitse middelgebergten kan het sneeuwdek aangroeien tot tussen de 30 en 40 cm lokaal nog wat meer.
De tweede ontwikkeling die zich aandient is dat de luchtstroming een paar dagen later meer westelijk wordt. Dit hangt samen met een lagedrukgebied ten noorden van ons dat steeds meer grip krijgt op ons weer. Met de westelijke stroming wordt warme lucht en flink wat regen aangevoerd vanaf 22 januari. De warme regen op het sneeuwdek in de middelgebergten zorgt voor een combinatie van regen- en smeltwater, wat vaak leidt tot hoogwaters in Rijn en Maas.
De regen wordt vooral op 22 en 23 januari verwacht, waarna het weer enige tijd droog zou kunnen worden volgende de huidige verwachting. Het is echter allemaal nog ver weg in de tijd en over de hoogte van eventuele hoogwaters is alleen een eerste slag te slaan, omdat de verwachting een week van tevoren nog sterk kan veranderen; maar het wordt wel weer even spannend.
De Rijn stijgt opnieuw, mogelijk naar 14m NAP
Na de hoogwatergolf op 7 januari is de Rijn bij Lobith snel gezakt; dagelijks ging er zo'n 50 cm van de waterstand af en inmiddels is deze bij Lobith ongeveer 4 m lager dan tijdens de piek. Morgen wordt de 10 m NAP onderschreden en de dagen daarna zet de daling nog even door tot op 20 januari de laagste stand wordt bereikt van ongeveer 9,7 m NAP.
Daarna arriveert het water van de eerste neerslagzone die morgen en overmorgen (17-18 januari) in Zuid Duitsland en het Oosten van Frankrijk voor vrij veel regen zorgt. Noordelijker valt sneeuw, maar dat blijft ondertussen liggen want tot 22 januari blijft het koud in het midden en noorden van Duitsland. De eerste golf water zorgt waarschijnlijk voor een stijging van zo'n 2 m bij Lobith naar een waterstand tussen de 11,5 en 12 m NAP op 23 en 24 januari.
Als de huidige verwachting uitkomt gaat er van 21 t/m 23 januari ook veel regen vallen in midden Duitsland waardoor de sneeuw daar grotendeels gaat smelten. In combinatie met het dan al licht gestegen waterpeil en de mogelijk flinke regenval kan dat voor een snel opkomend hoogwater zorgen.
Die hoogwatergolf beweegt zich vanaf 23 januari door de Rijn naar Nederland en zal bij Lobith aankomen op 26 of 27 januari. Hoe hoog het peil komt is nog moeilijk te zeggen omdat het om een combinatie van sneeuw en regen gaat vanuit meerdere neerslaggebieden. Als ik nu een eerste ruwe schatting maak dan kom ik op een stand tussen 13,5 en 14 meter NAP.
De Maas.
Ook de Maas is sterk gedaald de afgelopen dagen en inmiddels bedraagt de afvoer nog maar ongeveer 400 m³ per seconde bij Maastricht, dat is slechts 1/4 van de afvoer tijdens de piek op 4 januari.
Morgen en overmorgen groeit het sneeuwdek in de Ardennen aan tot een respectabele dikte van zo'n 30 tot 40 lokaal 50 cm. Ten zuiden van het Ardennen valt de regen en dit zorgt ervoor dat de Franse Maas en de meest zuidelijke zijrivieren die in de Ardennen ontspringen al meteen wat gaan stijgen. Op de afvoer bij Maastricht heeft dit nog niet zo heel veel invloed. Ik verwacht op donderdag een stijging tot ongeveer 500 m³ per seconde en de dag erna rond 600 m³ per seconde.
De dagen daarna zakt de afvoer weer zon 100 m3/s om vanaf 22 januari te gaan stijgen. Van 21 t/m 23 januari kan er zo'n 20 tot 30 mm regen in Ardennen vallen en samen met de sneeuw die dan smelt, kan dat voor een korte snelle stijging zorgen van de Maas. Een stijging tot rond de 1500 m³ per seconde is niet onwaarschijnlijk en die afvoer wordt dan bereikt op 24 of 25 januari.
De dagen daarna lijkt het nu droger te worden In de stroomgebied waardoor de afvoer niet nog verder gaat stijgen, maar dit is op dit moment nog een zeer onzekere verwachting, dus ze zullen de komende dagen moet de afwachten om te zien hoe deze verwachting zich ontwikkelt.
De komende dagen moetenw eerst afwachten hoeveel sneeuw en regen de eerste neerslagzone gaat brengen. Op vrijdag zal ik dan een korte update schrijven als meer bekend is wat deze neerslag voor de afvoeren betekent in de Rijn en Maas en hoeveel neerslag er daarna van 21 tot en met 23 januari gaat vallen. Op zondag weer een uitgebreider bericht.