woensdag 13 december 2017
Rijn stijgt vandaag snel. Maas vandaag stabiel, morgen stijgend
De voor vandaag verwachte neerslag heeft inmiddels het stroomgebied van de Maas bereikt en schuift later verder naar het stroomgebied van de Rijn. Na dit eerste regengebied, volgt aan het eind van de middag een tweede en ook donderdag en vrijdag volgen nog regenzones. Omdat de bovenlucht kouder wordt zal de neerslag in de heuvels boven de 400 - 500 m vanaf donderdagmiddag steeds meer als sneeuw vallen. Al met al valt er de komende 3 dagen voldoende neerslag om de rivieren nog wat extra te laten stijgen
Omdat het na vrijdag een paar dagen droger weer wordt en het de verwachting is dat zich in de loop van volgende week ook een sterk hoge drukgebied boven Europa zal vestigen, is de kans klein dat de huidige stijgende waterstanden de opmaat zijn naar een groot hoogwater.
Rijn bij Lobith eerst naar 12,25 m, later mogelijk naar 13 meter
Het eerste water uit de Moezel en enkele andere zijbeken in Midden Duitsland heeft inmiddels Lobith bereikt en de waterstand zal daar vandaag snel gaan stijgen, met ca 5 tot 6 cm per uur. Afgelopen nacht werd de 10 m overschreden en morgenochtend is het peil dan al ca 1,5 m hoger. Zo'n sterke stijging is kenmerkend voor hoogwatergolven die hun oorsprong hebben in de Moezel en kleinere rivieren daar in de buurt. En heel enkele keer stijgt de Rijn zelfs meer dan 2 meter op een dag; bijvoorbeeld in 1995 toen de stand voorafgaand aan het extreme hoogwater met 2,06 m steeg in een dag.
Morgen en ook vrijdag neemt de stijgsnelheid weer snel af. Op vrijdag komt er nog ca 50 cm bij en wordt dan de 12 m overschreden bij Lobith en op zaterdag stijgt het peil tot bij de 12,25 m. Ondertussen bereikt dan ook het water van de neerslag die vanaf vandaag gaat vallen ons land. De meeste neerslag wordt weer in het stroomgebied van de Moezel verwacht, maar ook de Bovenrijn levert dan een steeds grotere bijdrage. De Moezel is gisteren weer iets gezakt, maar door de nieuwe neerslag zal deze later vandaag weer gaan stijgen.
Voor de exacte hoogte van de hoogwatergolf die uiteindelijk zal ontstaan is het van belang hoe de golven uit de Bovenrijn (die 2 dagen langer onderweg is) en de Moezel met elkaar samen vallen. Omdat de regen nog moet vallen is dit nu nog niet precies te zeggen. De verwachting voor de waterstand na zaterdag is daarom een eerste inschatting. Op grond van de neerslagverwachting ziet het er naar uit dat de stand bij Lobith van zaterdag t/m dinsdag nog langzaam verder zal stijgen en dat dan op dinsdag de hoogste stand bereikt wordt. Ik verwacht dan een stand van ca 13 meter.
Bij deze stand is het zomerbed geheel gevuld en overstromen de lagere delen van de uiterwaarden. Ook zullen dan enkele nevengeulen gaan meestromen die in het kader van Ruimte voor de Rivier zijn aangelegd. Zoals bijvoorbeeld de nevengeul bij Nijmegen die gaat stromen als de stand bij Lobith de 12,5 m overschrijdt.
Omdat het na vrijdag droger wordt in het stroomgebied van de Rijn, lijkt het er nu op dat de stand daarna niet verder zal stijgen. En als zich dan inderdaad volgende week een hoge drukgebied ontwikkelt boven Midden Europa, dan zal de stand in de loop van volgende week ook weer sterk gaan dalen.
Maas morgen en overmorgen boven de 1000 m3/s
De Maas in Zuid Limburg reageert altijd snel op de neerslag die in de Ardennen valt en zal onder invloed van de regen die daar vandaag valt al in de loop van de dag wat gaan stijgen. Op dit moment schommelt de afvoer rond de 750 m3/s en door de regenval kan de afvoer dan verder stijgen. De verschillende neerslagzones die de komende dagen passeren brengen geen van allen een grote hoeveelheid neerslag. De afvoer zal daarom niet ineens sterk gaan stijgen. Ook valt de meeste neerslag weer aan de zuidkant van de Ardennen waardoor het water zich iets meer over de tijd verspreid.
Ik verwacht daarom de komende 3 dagen een langzaam stijgende afvoer die naar 1250 m3/s kan stijgen op vrijdag en zaterdag. Als de totaalsom van de neerslag nog wat hoger uitvalt dan nu verwacht is misschien 1500 m3/s ook nog mogelijk. Dit wordt echter pas de komende dagen duidelijk als de neerslag gevallen is.
Een nog verdere stijging is onwaarschijnlijk omdat voor zover nu bekend geen extreme neerslag hoeveelheden (van bv 5 cm op een dag) zijn voorzien. En omdat de verwachting is dat het na vrijdag droger wordt in het stroomgebied, zal de afvoer van de Maas na het komend weekend ook weer gaan dalen.
Vanwege de verhoogde waterstanden volgt er nu dagelijks een bericht.