zaterdag 14 mei 2016
Rijn: kleine watergolf onderweg vanuit Zuid Duitsland
In het uiterste zuiden van Duitsland en Zwitserland viel gisteren en eergisteren erg veel regen; tot bijna 10 cm. De veroorzaker was hetzelfde lage drukgebied dat er in Nederland voor zorgde dat de warme oostenwind werd ingeruild voor de koele noordenwind. De regen in Midden Europa leverde in de beken daar hoge afvoeren op, afvoerendie maar eens in de 5 jaar voorkomen. Het water verzamelt zich nu in de Bovenrijn en bij Mannheim zal de piek zondagmiddag passeren. Vanaf daar duurt het dan nog ca 4 dagen voordat de golf op donderdag bij Lobith arriveert.
In de rest van het stroomgebied is geen neerslag gevallen en de andere zijrivieren voeren daarom geen extra water aan. Alleen de Moezel kreeg een klein beetje te verwerken vanuit de Vogezen.
In de Bovenrijn nam de afvoer toe met bijna 1700 m3/s. Als we dat optellen bij de huidige afvoer van Lobith (2000 m3/s) dan zou dat voldoende zijn om de waterstand bij Lobith tot ca 11,5 m te laten stijgen. Maar omdat een watergolf onderweg altijd inzakt komt van de extra afvoer maar ongeveer 2/3e deel in Nederland aan. Daarom verwacht ik voor donderdag bij Lobith een waterstand van ca 10,5 m; dat is ca 1,5 m hoger dan de huidige stand. Het eerste water van de golf is er al sneller dan in 4 dagen en bereikt zondagmiddag al Nederland, daarna zal de stand met ca 50 cm per dag stijgen.
Na de piek op donderdag zal de waterstand weer gaan dalen. Dat duurt dan zeker een dag of 4 tot 5, maar Midden Europa lijkt voorlopig in trek te blijven voor regengebieden die er veel neerslag brengen. De kans op nieuwe watergolfjes is daarom groter dan een lange droge periode.
Maas: afvoer schommelt tussen de 150 en 200 m3/s
De vele regenval in Midden Europa is aan het troomgebied van de Maas voorbij gegaan en in de Maas is dan ook geen piek te verwachten. Er vielen wat buien in Noord Frankrijk en die zorgden voor een wat hogere afvoer, maar tegelijk daalde de afvoer vanuit de zijbeken die in de Ardennen ontspringen. Al met al daalde de afvoer bij Borgharen deze week heel langzaam naar ca 150 m3/s.
Dit is het gemiddelde over de dag, want door de grote schommelingen die in de Maas optreden, is er anders geen peil op te trekken wat de afvoer precies is.
Gedurende de afgelopen week kwam de gemiddelde afvoer bij Borgharen voor het eerst na de winter weer onder de 150 m3/s. Na de winter daalt de Maasafvoer altijd gestaag en gemiddeld genomen worden de 150 m3/s voor het eerst rond 15 april onderschreden en de 100 m3/s voor het eerst rond 5 mei. Dit jaar loopt dus wat achter, want nu wordt pas rond midden mei de 150 m3/s bereikt. De afgelopen 7 jaar was dit vaak al enkele weken eerder. De relatief natte winter in de Ardennen en ook de natte aprilmaand zijn hier debet aan.
Over de afgelopen 50 jaar is de datum dat de Maas onder de 150 m3/s zakt steeds vroeger komen te liggen. In het midden van de zestiger jaren lag deze nog 2 weken later. Ook de datum dat de afvoer onder de 100 m3/s is komen te liggen is bijna 2 weken eerder komen te liggen. Door de hogere temperaturen agv de klimaatverandering, komt de plantengroei eerder op gang in het stroomgebied en daardoor neemt de verdamping al vroeger in het voorjaar op gang. Dat zorgt er weer voor dat de Maas al vroeger in het jaar minder water te verwerken krijgt.