Nog een koude, droge week, daarna grote kans op omslag naar warmer en natter weer
Nederland en de stroomgebieden bevinden zich in koude lucht die vanaf het hoge noorden naar onze omgeving is afgezakt. De luchtstroming is vrijwel tot stilstand gekomen en neerslaggebieden blijven nog even op grote afstand. De waterstanden blijven daarom op een laag niveau. Vanaf volgend weekend gaat het waarschijnlijk veranderen en nadert zachtere lucht met mogelijk ook flink wat neerslag. In het waterbericht leest u de details.
Deze week ontbreekt de rubriek Water Inzicht
water van de week
Voorlopig rustig en koud weer, lagedrukgebieden komen wel dichterbij
De verdeling van drukgebieden op de Atlantische Oceaan is heel anders dan meestal het geval is. Het bekende Azoren-hogedrukgebied is tijdelijk verdwenen en in plaats daarvan is de luchtdruk juist hoog boven Groenland en het noorden van de Atlantische Oceaan. De stroming boven de Oceaan ter hoogte van onze breedtegraad is daarom oostelijk in plaats van westelijk en regengebieden, die normaal op de Oceaan ontstaan, kunnen ons niet bereiken.
In plaats daarvan is ten oosten van het Groenlandse hogedrukgebied koude lucht vanaf de Noordelijke IJszee tot over West-Europa uitgestroomd en daar vervolgens vrijwel tot stilstand gekomen. Voorafgaand aan het instromen van de koude lucht viel er op woensdag en donderdag nog wat neerslag in de stroomgebieden, maar dat leverde in de rivieren slechts een heel geringe stijging op. Boven de ca 300 m viel de neerslag als sneeuw en in de Middelgebergten ligt nu een laagje van zo'n 10 tot 15 cm.
Sinds donderdag is de luchtstroming boven west-Europa vrijwel tot stilstand gekomen en de koude lucht blijft daarom voorlopig nog even liggen. Woensdag nadert vanaf de Oceaan een eerste aanval op de koude, als een klein lagedrukgebied op Centraal Europa af koerst. Zoals het er nu naar uitziet blijft de neerslagzone ver zuidelijk en valt er alleen sneeuw in de Vogezen, het Zwarte Woud en de Alpen. Wat hogerop in de heuvels kan zo'n 20 - 30 cm verse sneeuw vallen. In het dal valt regen en daar profiteert de Rijn van.
Er is een kleine kans dat de neerslagzone zich wat verder naar het noorden uitstrekt, maar de Ardennen zullen er waarschijnlijk buiten vallen. Donderdag trekt het neerslaggebied naar het oosten weg en wordt het weer een paar dagen droog in de stroomgebieden. In het weekend nadert dan een nieuw lagedrukgebied op de Oceaan en dit koerst verder naar het noorden en stationeert zich nabij Ierland.
Neerslagzones die horend bij dit lagedrukgebied zouden dan vanaf maandag Nederland kunnen bereiken en de kans is groot dat ze in de dagen daarna over het hele stroomgebied trekken. De regenhoeveelheden zijn voorlopig nog niet zo groot, maar veel hangt af van het weerpatroon dat daarna ontstaat. Dit hangt af van of zich vervolgens een westelijke circulatie in stelt, waarbij steeds weer nieuwe lagedrukgebieden over onze omgeving naar het oosten trekken. In die situatie kan er rond de kerstdagen veel regen gaan vallen.
Het is echter ook mogelijk dat de lagedrukgebieden niet veel verder komen dan de Britse Eilanden en zich boven Centraal Europa een hogedrukgebied vormt dat de regenzones wat meer op afstand houdt boven de stroomgebieden. Op dit moment lijkt de kans het grootst dat we met deze situatie te maken krijgen en dan zullen Maas en Rijn maar weinig stijgen in de laatste dagen van het jaar. Mocht het toch tot een westelijke circulatie komen dan is een wat grotere stijging mogelijk rond de jaarwisseling.
Rijn voorlopig onder de 8 m, vanaf 20/12 wat stijgend naar boven de 8 m
De Rijn is de hele afgelopen week gedaald en de regen die rond het midden van de weke viel, leverde nauwelijks extra water op. De waterstand is tot ruim onder de 8 m gezakt en de afvoer is met ca 1300 m3/s, maar net iets meer dan de helft van het langjarig gemiddelde.
De hele komende week blijft de waterstand nog onder de 8 m en daalt nog wat verder tot onder de 7,75 m in het midden van de week en mogelijk 7,5 m in het volgend weekend. De afvoer is dan tot ca 1100 m3/s gedaald. Vanaf zaterdag arriveert dan het eerste water van de regen die op woensdag en donderdag in Zuid Duitsland gaat vallen. Dat is overigens nog niet helemaal zeker, maar als de hoeveelheden die nu verwacht worden uitkomen, dan is een stijging tot iets boven de 8 m mogelijk van 20 t/m 22/12.
Of de waterstand in de laatste 10 dagen van het jaar verder stijgt, hangt af van of de westelijke circulatie zich rond Kerstmis in gaat zetten. Het is een fenomeen dat dat rond die tijd vaker gebeurt en in de meteorologie is de Kerst-depressie die regen en warme lucht brengt een bekend begrip. Op dit moment is het nog te vroeg om daar met zekerheid iets over te zeggen, maar al wel zeker lijkt het dat de koude lucht tegen die tijd zal zijn verdreven.
Mocht de westelijke circulatie inderdaad inzetten, dan kan de waterstand vrij snel stijgen. In andere jaren leidde dat zelfs vrij vaak tot hoogwater, zelfs als de afvoer eerder in december nog aan de lage kant was. Voorlopig zijn er echter nog geen signalen dat dat dit jaar ook weer gaat gebeuren.
Maas hele week nog erg laag; stijging mogelijk pas in laatste week van het jaar
De Maasafvoer schommelde afgelopen week rond 80 m3/s bij Maastricht. Regen viel er nauwelijks en ook de komende dagen blijft het droog. Er is de Ardennen wat sneeuw gevallen, maar smeltwater levert dat voorlopig ook niet op omdat de temperatuur de hele week onder het vriespunt blijft.
Woensdag passeert een neerslaggebied over Midden-Europa, maar waarschijnlijk blijft het droog in het stroomgebied van de Maas en duurt het tot in of net na het weekend voordat de eerste neerslag de Ardennen kan bereiken. Op dit moment is nog onduidelijk hoeveel regen dat gaat brengen, maar voorlopig lijken het de eerste dagen na het weekend geen grote hoeveelheden te gaan worden.
Er is een kansje dat wat later in de week na het weekend er een nattere periode aanbreekt als de westelijke circulatie aantrekt. Maar voorlopig lijkt de kans daarop nog niet zo groot. Al met al dus nog een week erg lage afvoeren rond de 70 m3/s en pas na het komend weekend kans op enige stijging. De kans op een wat grotere stijging na het weekend blijft voorlopig klein.