Begin van de week nog regen, daarna droog, waterstanden dalend, later stabiel
Afgelopen week verliep nat in de stroomgebieden en dat leverde kleine golfjes op: in de Maas op woensdag en in de Rijn vandaag. De eerstkomende dagen blijft het nog nat maar er valt niet genoeg regen voor een nieuwe stijging van de waterstanden. Later in de week wordt het voor langere tijd droog waardoor dan een wat langere daling in kan zetten. Maar ook dit zal niet voor heel lange duur zijn want een langdurige droge periode lijkt er voorlopig niet in te zitten. In het water bericht leest u de details.
Deze week ontbreekt de rubriek Water Inzicht.
water van de week
Een week met twee gezichten: eerst lagedrukgebieden en regen, daarna hoge druk en droog.
Afgelopen dinsdag trok een lagedrukgebied precies over Nederland en dit bracht veel neerslag in de stroomgebieden. Het was flink wat meer dan in het afgelopen weekend nog was voorzien en de waterstanden stegen daarom ook meer dat ik in mijn vorige waterbericht had aangegeven. Vorige week zag het er ook naar uit dat met de komst van dit lagedrukgebied ook een wat actievere westelijke stroming op gang zou komen.
Uiteindelijk pakt ook dat anders uit, want het volgende lagedrukgebied, dat nu ten noorden van Ierland ligt, volgt een meer noordelijke koers dan verwacht en later in de komende week zal het weer in de stroomgebieden weer enige tijd door een hogedrukgebied worden bepaald. Het lagedrukgebied bij Ierland, dat de naam Bert heeft gekregen, is zeer actief; met een zeer lage luchtdruk in de kern. Het bracht ook zeer veel neerslag en in Ierland, waar ze wat regen betreft wel wat gewend zijn, traden zelfs overstromingen op.
Net als de Middellandse Zee is ook de Atlantische Oceaan ten westen van Ierland relatief warm en als er dan regen wordt aangevoerd, kan er in korte tijd zoveel vallen dat beken en rivieren al snel buiten hun oevers treden. Dat dit tegenwoordig op veel plaatsen steeds vaker gebeurt, heeft niets te maken met slecht watermanagement, wat soms voor mijn beweerd, maar vooral met een grotere kans op veel meer regen in een korte tijd.
Omdat dit lagedrukgebied vrij ver noordelijk langs trekt, blijft het gebied met de vele regen ook ver weg van de stroomgebieden. Dit was al goed te zien aan het warmtefront dat gisteren, zaterdag, overtrok; waarvan de regen niet veel zuidelijker dan Nederland doordrong. Op maandag volgt het koufront van dit lagedrukgebied en ook dan valt de meeste regen vrij noordelijk.
Op dinsdag en woensdag volgt een nieuw lagedrukgebied dat nu wel dicht langs Nederland trekt. De luchtdruk is lang niet zo laag als bij Bert, maar er kan wel vrij veel regen vallen. Voorlopig lijkt het erop dat de meeste regen op de Noordzee en het westen en noorden van Nederland gaat vallen. Daar kan lokaal meer dan 30 mm vallen; meer naar het oosten en zuiden neemt dat al af en in de stroomgebieden blijft het waarschijnlijk bij zo’n 10 mm.
Op donderdag trekt het lagedrukgebied via Noord-Duitsland verder naar het oosten en kan er in het stroomgebied van de Rijn nog zo'n 10 lokaal 15 mm regen vallen. Ondertussen is dan boven Het Verenigd Koninkrijk een rug van hoge druk ontstaan die de dagen daarna langzaam naar het Oosten trekt en zich ontwikkelt tot een hogedrukgebied dat enige tijd boven Oost-Europa blijft liggen.
Tot na het komend weekend blijven wij onder invloed liggen van dit hogedrukgebied en is de kans op neerslag klein. Pas rond het midden van die week is het hogedrukgebied zo ver naar het oosten getrokken dat nieuwe lagedrukgebieden vanaf de Oceaan weer invloed krijgen op ons weer. Het droge weer dat vanaf donderdag inzet lijkt dus niet heel lang te gaan duren en de daling van de waterstanden zullen waarschijnlijk ook niet zo lang en ver dalen als in de eerste helft van november.
Rijn bereikt vandaag zijn hoogste stand, 10,35 m NAP, rest van de week dalend.
Na een vrij droge eerste helft van de maand verliep de afgelopen week nat in het stroomgebied. Bijna overal viel meer dan 30 mm en in de Middelgebergten liep dat op tot tussen de 50 en 90 mm. Achter het lagedrukgebied, dat op dinsdag over Nederland trok, draaide de wind ook naar het noorden tot noordwesten, waarmee erg koude lucht werd aangevoerd, waardoor de neerslag zelfs in het laagland al snel overging in sneeuw.
In de middelgebergten viel de eerste sneeuw van het seizoen en boven de 300 m vormde zich een sneeuwdek van zo'n 20 tot 35 cm. In de Alpen was dat nog wat meer en boven de 2000 m viel tot ca 75 cm. Tot nu toe was er nog niet zoveel sneeuw gevallen in de Alpen maar hiermee kwam het sneeuwdek meteen uit op ongeveer de gemiddelde hoeveelheid voor deze tijd van het jaar. Ondertussen heeft zich een warme zuidelijke stroming ingesteld en de sneeuw in de middelgebergten zal de komende dagen weer snel verdwijnen. Hogerop in de Alpen zal het dek zich wel grotendeels kunnen handhaven; dat blijft waarschijnlijk liggen tot volgend jaar mei.
De vele regen in het stroomgebied zorgde voor een klein hoogwatergolfje in de Rijn, waarvan de piek vanmorgen passeerde met een stand van ongeveer 10,35 m (NAP) en een afvoer van iets meer dan 3000 m3/s. De komende dagen daalt de waterstand weer snel en iedere dag gaat er zon 40 cm vanaf om woensdag 27/11 net iets boven de 9 m (NAP) uit te komen en de afvoer is dan weer gedaald tot ongeveer 2100 m3/s.
Op maandag, woensdag en donderdag gaat er wel weer regen vallen in het stroomgebied en het eerste water daarvan arriveert woensdag bij Lobith zodat de waterstand vanaf dan een aantal dagen stabiliseert. Eerst komt het water aan vanuit de noordelijke deelstroomgebieden en dat houdt aan tot begin volgende week het water uit Zuid-Duitsland arriveert. Zoals het er nu naar uitziet levert dit alles na elkaar voldoende water op om tot het midden van de week na komend weekend, dat is rond 3 december, de stand tussen de 9 en 9,5 m (NAP) te laten schommelen. De afvoer schommelt daarbij tussen de 2000 en 2300 m3/s; wat ongeveer het langjarig gemiddelde is.
Omdat het dan ondertussen meer dan een week vrijwel droog is in het stroomgebied, kan de waterstand daarna wel weer gaan dalen tot onder de 9 m (NAP). Een lange daling zal dat echter niet worden want de kans is groot dat rond die tijd ook weer nieuwe regengebieden het stroomgebied gaan bereiken.
Maas eerste helft week stabiel rond 400 m3/s, daarna dalend.
De vele regen van afgelopen maandag en dinsdag zorgde in de Maas voor een snelle stijging en een piekje van rond de 850 m³/s op woensdagochtend. Dat is een afvoer die ieder jaar op zo'n 15 tot 20 dagen wordt bereikt en het is kenmerkend voor de Maas die snel reageert als er een intensief regengebied over de Ardennen overtrekt. Woensdag en donderdag viel er ook neerslag, maar dat was vooral sneeuw In de Ardennen en dat leverde aanvankelijk geen extra water op voor de Maas waardoor de waterstand alweer snel daalde bij Maastricht tot ongeveer 400 m3/s op dit moment.
Gisteren is de sneeuw weer gaan smelten en ook vandaag gaat dat door, omdat het erg warm is, en dit levert wat extra water op waardoor de afvoer nog even op ongeveer 400 m3/s blijft schommelen. Op maandag kan er wat regen vallen In de Ardennen maar waarschijnlijk niet meer dan ongeveer 10 mm waardoor de afvoer op dinsdag mogelijk weer wat stijgt naar 500 m3/s. De dinsdag zelf verloopt droog maar op woensdag kan er opnieuw wat regen vallen zodat de afvoer tot en met donderdag nog de 400 en 500 m3/s blijft schommelen.
Donderdag is waarschijnlijk de eerste droge dag en dit droge weer houdt aan tot het midden van de week na het volgend weekend. De Maas afvoer gaat dan weer dalen en in het weekend verwacht ik dat het 300 m3/s weer wordt bereikt. Ook na het weekend zet de daling nog een aantal dagen door tot ca 200 m3/s later in die week.
Zoals het er nu naar uit ziet kunnen vanaf 3 december nieuwe regengebieden het stroomgebied bereiken, waardoor een verdere daling van de afvoer dan weer wordt onderbroken. Dit is echter nog ver weg in de tijd en daarom nog onzeker; volgende week hierover meer.
Een nieuw bericht kunt u volgend weekend verwachten. Als er tussentijds opvallende ontwikkelingen zijn volgt een update; op de site en op Bluesky (@waterpeilen.bsky.social).